Gerelateerd
Bekijk ook onze andere stories over de puberteit
Als meiden gaan menstrueren komt er, ongeveer een keer per maand voor een paar dagen bloed uit de vagina. Het betekent dat er een eitje is vrijgekomen dat niet is bevrucht. Dat eitje wordt dan afgevoerd, samen met de opgebouwd baarmoederslijmvlies wat dan niet meer nodig is voor het innestelen van het eitje.
Hoe het precies werkt leggen we je hier uit.
Hoe werkt het precies?
- In je buik zitten je baarmoeder, je eierstokken en je eileiders. In je eierstokken zitten eicellen.
- Elke maand komt een eicel vrij uit één van de twee eierstokken. Dit noem je een eisprong.
- Deze vrijgekomen eicel gaat dan via je eileider naar je baarmoeder. In je baarmoeder wordt een laag van slijm opgebouwd waar de eicel in kan gaan nestelen.
Als er, op het moment dat een eicel is vrijgekomen, (bij het vrijen) sperma (waarin zaadcellen zitten) via de vagina in de baarmoeder terecht komt. Smelt een zaadcel samen met de eicel en wordt op deze manier ‘bevrucht’ en dan ben je zwanger. - Als de eicel niet wordt bevrucht dan is de opgebouwde laag van slijm niet nodig. De eicel en het slijm gaan dan je lichaam uit. Dat komt als bloed en slijm via je vagina naar buiten. Dan menstrueer je.
Bekijk ook het filmpje Menstruatie of het filmpje van Willem Wever ‘Waarom word je nou eigenlijk ongesteld?’
Vruchtbaar
Vanaf het moment dat je menstrueert ben je vruchtbaar. Dat betekent dat je vanaf nu kinderen kunt krijgen als je onveilig zou vrijen. Dat klinkt misschien gek, omdat je natuurlijk nog lang geen kinderen wilt of misschien wel nooit. Maar je lichaam maakt zich eigenlijk klaar voor later, voor als je het misschien ooit wel zou willen.
Wist je dat?
Wist je dat je eigenlijk twee weken eerder dan je eerste menstruatie al vruchtbaar bent? Twee weken voordat je voor het eerst ongesteld wordt heb je namelijk al je eerste eisprong. Dat betekent dus dat je 2 weken voordat je voor het eerst menstrueert al zwanger kunt worden als je seks hebt met een jongen. Eigenlijk weet je dus niet wanneer je voor het eerst vruchtbaar bent, want je weet natuurlijk niet wanneer je voor het eerst ongesteld zal worden. Het is dus belangrijk om altijd veilig te vrijen ook als je nog nooit ongesteld bent geweest.
Wanneer ga je menstrueren?
Wanneer je voor het eerst gaat menstrueren is bij alle meiden verschillend, ergens tussen de 10 en 18 jaar. Elke maand wordt er een eitje rijp en als die niet wordt bevrucht, verlaat het eitje met de menstruatie het lichaam. Je verliest dan ongeveer een week lang bloed. De eerste twee jaar kun je onregelmatig menstrueren zijn; bijvoorbeeld na een halve maand alweer en de volgende keer juist pas na twee maanden. Je weet dan niet wanneer je het kunt verwachten. Maar vaak zijn er wel wat signalen. Sommige meiden krijgen bijvoorbeeld een beetje buikpijn of rugpijn voordat ze ongesteld worden, of hun borsten worden gevoeliger. Hoofdpijn, puistjes, vet haar of een chagrijnige bui kunnen ook voortekenen zijn.
Beluister de Podcasts ‘Eerste keren’ van de Dokter Corrie show, Floortje en Zina over menstruatie.
Maandverband en tampons gebruiken
Als je mentrueert komt er bloed uit je vagina. Dat kan een beetje bloed zijn, maar soms ook heel veel. En de kleur kan verschillen. Aan het begin en het einde van je ongesteldheid kan het meer bruin zijn en daartussen meer rood. Dat is normaal.
Om het bloed op te vangen, kun je maandverband, tampons, een menstruatiecup of menstruatieondergoed gebruiken. Biologische katoenen tampons en maandverband zijn beter voor je lichaam en het milieu. Maandverband plak je in je onderbroek. Deze zijn er in verschillende maten en vormen. Je hebt dikke voor de dagen dat je veel bloed verliest, en dunne, die noemen we ook wel inlegkruisjes, voor de dagen dat je minder bloed verliest. Je kunt ook tampons gebruiken, die stop je in je vagina. Voor het eerst een tampon gebruiken kan een beetje lastig of eng zijn. Begin met de kleinste maat en probeer het op de dag dat je bloedverlies het meest hevig is (bijvoorbeeld op je tweede dag), want dan glijdt de tampon makkelijker naar binnen. Lees voor het gebruik de gebruiksaanwijzing goed door, deze zit altijd in het doosje. Ook tampons heb je in verschillende maten en soorten. Zo heb je ook tampons met een inbrenghuls, dat is een soort hulpmiddel om de tampon in te brengen.
Wissel je maandverband of je tampon elke 4 uur, of eerder als dat door het bloedverlies nodig is. Na een paar keer ongesteld zijn weet je vanzelf hoe vaak jij moet wisselen. Bekijk hier de fotostrip over hoe je een tampon moet gebruiken.
Je kunt ook een menstruatiecup gebruiken. Dit is een kelkje gemaakt van zacht kunststof dat je in je vagina inbrengt en waarin het bloed wordt opgevangen. Je hebt cupjes die je na gebruik weggooit, maar ook cupjes die je kunt hergebruiken (en die dus heel duurzaam zijn). Als je liever niets extra’s wil gebruiken om het bloed op te vangen, kun je ook menstruatieondergoed dragen. In dit ondergoed zitten extra laagjes stof waarin het bloed wordt opgevangen.
Zo gebruik je een tampon
Duw de tampon met je wijsvinger tegen de onderkant, waar het touwtje zit, voorzichtig in je vagina. Als hij moeilijk naar binnen gaat, verander dan je richting, hij moet een beetje schuin richting je rug. De tampon moet er zo ver mogelijk in. Het touwtje moet buiten blijven. Daar kun je hem later weer mee uit trekken. Als het goed is voel je de tampon niet zitten als je beweegt of loopt. Als je de tampon wel voelt zitten, dan zit hij er niet ver genoeg in. Dan kun je hem of wat verder erin duwen of hem eruit trekken en een nieuwe tampon inbrengen. Als het niet lukt geeft het niks. Het hoort geen pijn te doen dus duw niet door als het niet lukt of pijn doet. Probeer te ontspannen door diep te ademen en ga gehurkt zitten zodat de tampon makkelijker naar binnen kan en probeer het dan nog eens.
Wat merk je van ongesteld zijn?
Sommigen hebben meer last van de menstruatie dan anderen maar meestal voel je je wat minder lekker als je ongesteld bent. Tijdens je menstruatie schommelen je hormonen iets meer en hierdoor kun je sneller emotioneel of geïrriteerd zijn. Sommige meiden en vrouwen hebben last van buikpijn, rugpijn of hoofdpijn. Een warme kruik op je buik of een pijnstiller kan dan helpen. Gelukkig gaat het na een paar dagen weer over.
Nog meer weten over ongesteldheid? Kijk dan naar de Dokter Corrie aflevering Ongesteld